na co zwrócić uwagę pracując z zespołem wielonarodowościowym?

Jeszcze kilka lat temu praca w zespole międzynarodowym kojarzyła się przede wszystkim z dużymi, globalnymi organizacjami. Przez te kilka lat jednak rynek pracy bardzo się zmienił, zarówno w kontekście podejścia do miejsca wykonywania pracy, jak i obecności osób reprezentujących różne narodowości. W naszych polskich realiach na wyszczególnienie zasługuje przede wszystkim duża reprezentacja obywateli bloku wschodniego, szczególnie Ukrainy. Szacuje się, że rynek pracy zasila ok. 1,5 mln takich osób, co odpowiada ok. 10% krajowego poziomu zatrudnienia. Tak wysoki odsetek pokazuje, z jak ważną grupą mamy do czynienia i jak duży jest jej wpływ na rozwój gospodarki. Wiedząc to warto zastanowić się, na jakie elementy zwrócić uwagę, aby współpraca w wielonarodowych zespołach była efektywna i przynosiła satysfakcję wszystkim stronom.

sprecyzowane oczekiwania

Zdarza się, że pracując z osobami z innej kultury czy odmiennymi poglądami zmniejszamy oczekiwania względem tych pracowników, chcąc ograniczyć ryzyko wystąpienia trudnych, niekomfortowych sytuacji. Niestety jest to pułapka, w którą bardzo łatwo wpaść. Pamiętajmy, że po drugiej stronie mamy do czynienia z człowiekiem, który podobnie jak my zastanawia się nad swoimi umiejętnościami, kompetencjami, przyszłością – prywatną i zawodową. Zakładanie z góry, iż zatrudnienie pracownika spoza Unii Europejskiej, ze względu na kwestie prawne, jest rozwiązaniem tymczasowym sprawia, że możemy nie zauważyć szansy na utrzymanie wartościowego specjalisty. Dlatego też warto porozmawiać z zatrudnionym w organizacji obcokrajowcem o wzajemnych oczekiwaniach dotyczących współpracy. Być może naprzeciwko Ciebie siedzi ekspert, którego potrzebowałeś, z wiedzą, która pozwoli Twojej firmie rosnąć. Dzięki temu będziesz czerpać tylko i wyłącznie korzyści.

przestrzeń do dialogu i wymiany poglądów

Pracuję na co dzień w zespole, który jest zróżnicowany nie tylko pod względem doświadczenia zawodowego, ale też wieku, narodowości, czy wyznania. Dla wielu osób taka mieszanka kulturowa może sprawiać wrażenie „mieszanki wybuchowej”, jednak według mnie stanowi dużą szansę na ubogacenie kulturowe, zarówno organizacji, jak i jej pracowników. Bardzo ważne jest jednak, aby pracodawca stworzył odpowiednie warunki do dialogu, wymiany poglądów i doświadczeń. Poza samym aspektem kulturowym sytuacja ta daje możliwość rozwoju kompetencji miękkich u wszystkich pracowników. Dostosowanie sposobu komunikacji do osób o często odmiennych poglądach wymaga wyjścia ze strefy komfortu i pokonania własnych barier, jednak w dłuższej perspektywie stanowi cenną lekcję, którą wykorzystać możemy nie tylko w pracy zawodowej.

zadbanie o komfort całego zespołu

Kolejny bardzo istotny aspekt, to uświadomienie sobie, jak ważną częścią zespołu jest każdy jego członek. Wracając myślami do swoich pierwszych dni zatrudnienia, niezależnie od firmy czy stanowiska, przypominam sobie towarzyszące uczucie niepokoju przed nieznanym -  zarówno w kontekście charakteru pracy, jak i zespołu do którego dołączałem. Ta niepewność połączona z ciekawością, będąca naturalnym odruchem, towarzyszy także Twoim pracownikom - obcokrajowcowi, który dołącza do zespołu, ale też osobom, które już w nim się znajdują. Ważne jest zatem zadbanie o komfort nie tylko nowej osoby, ale też odpowiednie przygotowanie pozostałych. Warto porozmawiać z nimi na temat tego, jak postrzegają tę sytuację i powiedzieć im coś więcej na temat tego, kim będzie nowa osoba. Z kolei wdrożenie pracownika warto rozszerzyć o wsparcie doświadczonego kolegi czy koleżanki z działu w ramach programu buddy. Wrażenie z pierwszych dni spędzonych w firmie często rzutują na jakość dalszej współpracy.

jak poradzić sobie z barierą językową?

Komunikacja to podstawa udanej współpracy. Podczas zatrudniania obcokrajowców może wystąpić bariera językowa. Zgodnie z 39. edycją badania Plany Pracodawców ten aspekt to druga najczęściej wskazywana przez firmy przeszkoda we współpracy z cudzoziemcami. Szef, który nie ma możliwości precyzyjnego przekazania swoich oczekiwań nie jest w stanie w żaden sposób wpływać na jakość pracy i rozwój swoich pracowników. Z kolei pracownik, dla którego instrukcje, procedury, zadania do wykonania są niejasne narażony jest na ogromny wzrost stresu, frustracji, co dość szybko wpłynie na jego wydajność, zaangażowanie w wykonywane obowiązki. Na szczęście żyjemy w czasach, w których możemy rozwiązać ten problem stosunkowo łatwo. Z pomocą przychodzi nam m.in. technologia i szeroki dostęp do translatorów-online. Powinniśmy jednak pamiętać, że tłumaczenie niektórych zwrotów - zwłaszcza całych wyrażeń - może być błędne. By zatem usprawnić komunikację z obcokrajowcami warto przyswoić podstawowe zwroty w języku, w którym swobodnie posługuje się nasz pracownik. Wiele organizacji, z którymi współpracujemy w zakresie zatrudnienia obcokrajowców, poszło nawet o krok dalej i wszelkie procedury, czy instrukcje, szczególnie te związane z bezpieczeństwem pracy publikuje w języku zrozumiałym dla obcokrajowców. To rozwiązanie korzystne dla wszystkich stron. Paradoksalnie, barierę językową możesz wykorzystać jako element integrujący Twój zespół. Wymiana charakterystycznych zwrotów w różnych językach, ich wzajemna nauka może zwiększyć chęć poznania się i wzmocnić więzi między członkami zespołu.

przyjmij dłuższą perspektywę

Cofnijmy się na chwilę o kilka lat wstecz, kiedy rozwój gospodarczy, wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia sprawiał, że firmy zaczęły zatrudniać obcokrajowców. Początkowo większość stanowisk związana była z pracami prostymi. W tamtym okresie trudno było przewidzieć, w którym kierunku rozwinie się ta sytuacja i jak duże znaczenie będą odgrywać cudzoziemcy na polskim rynku pracy. Dziś, zgodnie z Planami Pracodawców, 53% firm przyznaje, że zatrudnienie cudzoziemców rozwiązało ich problemy kadrowe, a dla ponad 1/4 przedsiębiorstw obcokrajowcy posiadają pożądane kompetencje. Obcokrajowcy coraz częściej zajmują stanowiska kierownicze. Ich ekspercka wiedza wykorzystywana jest także w biurach - ponownie nie tylko na stanowiskach specjalistycznych, ale też team leaderskich i menedżerskich. Jeśli zatem spojrzymy na kwestie pracy z cudzoziemcami w dłuższej perspektywie czasowej, nie tylko na potrzeby zaspokojenia aktualnych potrzeb kadrowych – zauważymy, że jest to duża szansa na rozwój struktur w wielu obszarach. 

Narodowość, wyznanie czy poglądy nie powinny być elementami, które wpływają na decyzje związane z zatrudnieniem kandydata. Kluczowe jest spojrzenie na kandydata przez pryzmat jego kompetencji. Zróżnicowane środowisko, złożone ze specjalistów pochodzących z różnych kultur mogą jednak wzbogacić środowisko pracy.